Η Ιτέα είναι παραλιακή κωμόπολη του νομού Φωκίδας και
επίνειο της Άμφισσας, με πληθυσμό 4.362 κατοίκους, κατά την Απογραφή του
2011. Βρίσκεται στον Κρισαίο κόλπο (ή κόλπο της Ιτέας), στον
Κορινθιακό.
Πίσω από την πόλη απλώνεται ο Ελαιώνας της Άμφισσας, με
φόντο την Γκιώνα και τον Παρνασσό πάνω στον οποίο διακρίνονται οι Δελφοί
και το Χρισσό. Από την παραλία της Ιτέας κοιτώντας προς τη θάλασσα
μπορεί κανείς να διακρίνει το Γαλαξίδι, ακόμα και την Πελοπόννησο. Η
Ιτέα βρίσκεται νότια της Άμφισσας, βορειοανατολικά του Γαλαξιδίου και
νοτιοδυτικά των Δελφών, πόλεις με τις οποίες συνδέεται οδικά.
Η Ιτέα αποτελεί την δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του Δήμου Δελφών και αποτελεί,
εκτός τη Δημοτική Ενότητα Ιτέας που περιλαμβάνει, εκτός της Ιτέας, τη γειτονική Κίρρα και την Τριταία. Η Ιτέα και η Κίρρα έχουν πλέον ενωθεί και αποτελούν ενιαίο πολεοδομικό συγκρότημα.
Παραθαλάσσια μεταξύ των δύο αρχαίων ελληνικών πόλεων, της Κίρρας και του Χαλαίου, στην περιοχή της σύγχρονης Ιτέας, υψωνόταν μια θαλερή ιτιά, δίπλα στην οποία ανάβρυζε πηγή με δροσερό και γλυκό νερό και ήταν η μοναδική στην περιοχή. Το όνομά της η πόλη το πήρε από το δέντρο και μάλιστα ακόμα και σήμερα οι κάτοικοι της περιοχής την αποκαλούν Ιτιά και όχι Ιτέα.
Στη σημερινή θέση Γ(ου)λάς Ιτέας, βρίσκονται ερείπια Υστεροελλαδικής περιόδου και θεμέλια οικιών και αντερεισμάτων, άγνωστου οικισμού. Στα αξιοθέατα της πόλης ανήκει η εκκλησία της «Μεταμόρφωσης του Σωτήρος», της οποίας η ανέγερση άρχισε το 1890, μεγάλο έργο για τα δεδομένα όχι μόνο εκείνης της εποχής αλλά και του σήμερα, καθώς και καταφύγια, φυσικής ομορφιάς, όπως είναι ο λόφος των Αγίων Αναργύρων, ο ελαιώνας και τα νησάκια στον κόλπο της Ιτέας.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι διάφορες βραχονησίδες στον κόλπο της Ιτέας (Κρισσαίος) που είχαν χρησιμοποιηθεί ως καταφύγια κατά τους λεγόμενους «σκοτεινούς» πρωτοβυζαντινούς αιώνες.Τα νησιά αυτά αναφέρονται από όλους σχεδόν τους περιηγητές που πέρασαν με πλοίο από την περιοχή. Το πιο απομακρυσμένο από τα επτά νησιά του κόλπου της Ιτέας , ο Αγιος Δημήτριος , ευρισκόμενο στο μέσον σχεδόν της απόστασης από τα δύο λιμάνια , Ιτέας και Γαλαξειδίου απέχει περίπου 3 ναυτικά μίλια. Εχει έκταση περίπου 4 τ.χλμ είναι ψηλό πάνω από 8 μ και τηλεφανές με ιδιόμορφο σχήμα που του έδωσε την λαϊκή ονομασία «το καπέλο του Βενιζέλου».Η επιφάνεια της βραχονησίδας είναι γεμάτη από διάσπαρτα θεμέλια σπιτιών ανάμικτα με στρώματα κεραμιδιών.Τα πιο ενδιαφέροντα κατάλοιπα βρίσκονται στην νότια πλευρά του που το μεσαίο τμήμα της έχει ολόκληρο αφαιρεθεί από ανθρώπινη παρέμβαση , δημιουργώντας έτσι μιά ορθογώνια τάφρο πλάτους 22 περίπου μ. και βάθους τουλάχιστον 5,40 μ.Πρόκειται για την υπόθεση ότι αποτελεί τμήμα λιμενικών έργων και μάλιστα νεωσοίκων για τον ελλιμενισμό τριήρεως . Ενα τέτοιο στρατιωτικό έργο θα μπορούσε να σχετιστεί με τις πολεμικές δραστηριότητες της περιοχής που προκλήθηκαν από τους Ιερούς πολέμους και να είχε σκοπό του τον έλεγχο της ακώλυτης προσέλευσης των προσκυνητών προς το ιερό των Δελφών από την θαλάσσια οδό.Ας μη ξεχνάμε ότι κύρια αφορμή των Ιερών πολέμων υπήρξε , εκτός από την καλλιέργεια Ιερών εδαφών από τους Φωκείς και η εμπόδιση των προσκυνητών να έχουν ελεύθερη πρόσβαση προς το ιερό των Δελφών.Ειδικότερα ο 4ος Ιερός πόλεμος (339-8) , που τελείωσε με την μάχη της Χαιρωνείας , αφορμήθηκε από την τείχιση και τον συνοικισμό του λιμανιού της Κίρρας , στα Ανατολικά της Ιτέας δηλ. του λιμανιού που οδηγούσε στους Δελφούς.
Στο νησάκι Άγιο Κωνσταντίνο, βρίσκεται το ομώνυμο εκκλησάκι, δρομικής κατασκευής και με μικρό καμπαναριό, δίπλα στο οποίο σύμφωνα με το «Χρονικό του Γαλαξιδίου», υπήρχε κρυφό νοσοκομείο κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας και με μαρτυρία ότι σε αυτό είχε καταφύγει ο κλεφταρματολός Γιάννης Βουνιχωριώτης πληγωμένος από μια συμπλοκή στα Κιούσκια Σαλώνων, όπου τελικά εξέπνευσε. Επίσης αναφέρεται και σαν καταφύγιο το 1827 της φρεγάτας «Καρτερία». Επίσης υπήρχε κρυφό σχολιό. Σήμερα ¨ψαροκάικα μεταφέρουν τους προσκυνητές στο νησί.
Ο Άγιος Ιωάννης Θεολόγος είναι μικρή παλαιοβασιλική με εξαιρετικής τεχνοτροπίας αγιογραφίες, η οποία χρονολογείται από την μετά-τουρκοκρατίας περίοδο και βρίσκεται στην ανατολικη είσοδο της Ιτέας. Κάθε Τρίτη του Πάσχα διοργανώνεται πανήγυρη.
BINTEO: WEDDINGPARTY PRO
Η Ιτέα αποτελεί την δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του Δήμου Δελφών και αποτελεί,
εκτός τη Δημοτική Ενότητα Ιτέας που περιλαμβάνει, εκτός της Ιτέας, τη γειτονική Κίρρα και την Τριταία. Η Ιτέα και η Κίρρα έχουν πλέον ενωθεί και αποτελούν ενιαίο πολεοδομικό συγκρότημα.
Παραθαλάσσια μεταξύ των δύο αρχαίων ελληνικών πόλεων, της Κίρρας και του Χαλαίου, στην περιοχή της σύγχρονης Ιτέας, υψωνόταν μια θαλερή ιτιά, δίπλα στην οποία ανάβρυζε πηγή με δροσερό και γλυκό νερό και ήταν η μοναδική στην περιοχή. Το όνομά της η πόλη το πήρε από το δέντρο και μάλιστα ακόμα και σήμερα οι κάτοικοι της περιοχής την αποκαλούν Ιτιά και όχι Ιτέα.
Στη σημερινή θέση Γ(ου)λάς Ιτέας, βρίσκονται ερείπια Υστεροελλαδικής περιόδου και θεμέλια οικιών και αντερεισμάτων, άγνωστου οικισμού. Στα αξιοθέατα της πόλης ανήκει η εκκλησία της «Μεταμόρφωσης του Σωτήρος», της οποίας η ανέγερση άρχισε το 1890, μεγάλο έργο για τα δεδομένα όχι μόνο εκείνης της εποχής αλλά και του σήμερα, καθώς και καταφύγια, φυσικής ομορφιάς, όπως είναι ο λόφος των Αγίων Αναργύρων, ο ελαιώνας και τα νησάκια στον κόλπο της Ιτέας.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι διάφορες βραχονησίδες στον κόλπο της Ιτέας (Κρισσαίος) που είχαν χρησιμοποιηθεί ως καταφύγια κατά τους λεγόμενους «σκοτεινούς» πρωτοβυζαντινούς αιώνες.Τα νησιά αυτά αναφέρονται από όλους σχεδόν τους περιηγητές που πέρασαν με πλοίο από την περιοχή. Το πιο απομακρυσμένο από τα επτά νησιά του κόλπου της Ιτέας , ο Αγιος Δημήτριος , ευρισκόμενο στο μέσον σχεδόν της απόστασης από τα δύο λιμάνια , Ιτέας και Γαλαξειδίου απέχει περίπου 3 ναυτικά μίλια. Εχει έκταση περίπου 4 τ.χλμ είναι ψηλό πάνω από 8 μ και τηλεφανές με ιδιόμορφο σχήμα που του έδωσε την λαϊκή ονομασία «το καπέλο του Βενιζέλου».Η επιφάνεια της βραχονησίδας είναι γεμάτη από διάσπαρτα θεμέλια σπιτιών ανάμικτα με στρώματα κεραμιδιών.Τα πιο ενδιαφέροντα κατάλοιπα βρίσκονται στην νότια πλευρά του που το μεσαίο τμήμα της έχει ολόκληρο αφαιρεθεί από ανθρώπινη παρέμβαση , δημιουργώντας έτσι μιά ορθογώνια τάφρο πλάτους 22 περίπου μ. και βάθους τουλάχιστον 5,40 μ.Πρόκειται για την υπόθεση ότι αποτελεί τμήμα λιμενικών έργων και μάλιστα νεωσοίκων για τον ελλιμενισμό τριήρεως . Ενα τέτοιο στρατιωτικό έργο θα μπορούσε να σχετιστεί με τις πολεμικές δραστηριότητες της περιοχής που προκλήθηκαν από τους Ιερούς πολέμους και να είχε σκοπό του τον έλεγχο της ακώλυτης προσέλευσης των προσκυνητών προς το ιερό των Δελφών από την θαλάσσια οδό.Ας μη ξεχνάμε ότι κύρια αφορμή των Ιερών πολέμων υπήρξε , εκτός από την καλλιέργεια Ιερών εδαφών από τους Φωκείς και η εμπόδιση των προσκυνητών να έχουν ελεύθερη πρόσβαση προς το ιερό των Δελφών.Ειδικότερα ο 4ος Ιερός πόλεμος (339-8) , που τελείωσε με την μάχη της Χαιρωνείας , αφορμήθηκε από την τείχιση και τον συνοικισμό του λιμανιού της Κίρρας , στα Ανατολικά της Ιτέας δηλ. του λιμανιού που οδηγούσε στους Δελφούς.
Στο νησάκι Άγιο Κωνσταντίνο, βρίσκεται το ομώνυμο εκκλησάκι, δρομικής κατασκευής και με μικρό καμπαναριό, δίπλα στο οποίο σύμφωνα με το «Χρονικό του Γαλαξιδίου», υπήρχε κρυφό νοσοκομείο κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας και με μαρτυρία ότι σε αυτό είχε καταφύγει ο κλεφταρματολός Γιάννης Βουνιχωριώτης πληγωμένος από μια συμπλοκή στα Κιούσκια Σαλώνων, όπου τελικά εξέπνευσε. Επίσης αναφέρεται και σαν καταφύγιο το 1827 της φρεγάτας «Καρτερία». Επίσης υπήρχε κρυφό σχολιό. Σήμερα ¨ψαροκάικα μεταφέρουν τους προσκυνητές στο νησί.
Ο Άγιος Ιωάννης Θεολόγος είναι μικρή παλαιοβασιλική με εξαιρετικής τεχνοτροπίας αγιογραφίες, η οποία χρονολογείται από την μετά-τουρκοκρατίας περίοδο και βρίσκεται στην ανατολικη είσοδο της Ιτέας. Κάθε Τρίτη του Πάσχα διοργανώνεται πανήγυρη.
BINTEO: WEDDINGPARTY PRO
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου