Πέμπτη 28 Νοεμβρίου 2013

Η ΜΑΧΗ ΣΤΟ ΣΚΛΗΘΡΟ ΦΩΚΙΔΑΣ (ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ ΦΩΚΙΔΑΣ)

Το κείμενο που ακολουθεί αποτελεί απόσπασμα άρθρου του Λουκά Παπαϊωάννου από την Ιστορία του 5ου Ανεξάρτητου Τάγματος του ΕΛΑΣ στο περιοδικό Εθνική Αντίσταση, Συλλογή 41η, Αύγουστος 1984, σελ.: 50-60 και ιδίως για τη μάχη του Σκλήθρου σελ.: 55-56
Το πρωί της 15 Γενάρη κινήθηκε λόχος Γερμανών από το χωριό Σκαμνό με κατεύθυνση το χωριό Σκλήθρο. 
Κινήθηκαν νύχτα και το παρατηρητήριό μας δεν τους αντιλήφθηκε εγκαίρως και γι' αυτό μπορούμε να πούμε, κάπως μας αιφνιδίασαν και δεν μπορέσαμε αμέσως να τους υποδεχθούμε όπως έπρεπε. 
Ειδοποίηση αμέσως τη διοίκηση του λόχου, αποσύνδεσα το τηλέφωνο και αποσυρθήκαμε πίσω στη θέση Μάρμαρα Αγίας Τριάδας. Εκεί επανασύνδεσα το τηλέφωνο και έδωσα ακριβείς πληροφορίες στη διοίκηση του λόχου για τη δύναμη και τις προθέσεις του εχθρού. 
Αμέσως ο λόχος κινήθηκε και συνδέθηκε μαζί μας και αφού εξετάσαμε την τακτική κατάσταση, έδωσε εντολή ο λοχαγός Τηλέμαχος να κινηθεί το τμήμα της Παύλιανης και να πλευροκοπήσει τους Γερμανούς από τα αριστερά και τα δικά μας τμήματα να ενεργήσουν επίθεση κατά μέτωπο. 
Στο μεταξύ οι Γερμανοί που μπήκαν στο χωριό Σκλήθρο, άρχισαν τη λεηλασία. Γέμισαν μπετόνια κρασί και φόρτωσαν τα μεταγωγικά τους με διάφορα τρόφιμα. Εκεί που τους περιμέναμε να έρθουν προς τα πάνω να τους χτυπήσουμε,
άρχισαν να φεύγουν προς Σκαμνό. 
Τότε δόθηκε από τη διοίκηση διαταγή γενικής επίθεσης. Η επίθεση ήταν τόσο γρήγορη και ορμητική που οι Γερμανοί δεν πρόλαβαν να πάνε 500 μέτρα και βρέθηκαν κυκλωμένοι.
Πρώτα δέχτηκαν πλευρικά πυρά από τη διμοιρία του 36ου Συντάγματος, από τα' αριστερά, κατόπιν με καταιγιστικά πυρά του λόχου μας οι Γερμανοί αγκιστρώθηκαν σε άμυνα. Η μάχη κράτησε μέχρι τις βραδινές ώρες. Ο γερμανικός λόχος αποδεκατίστηκε, μερικοί Γερμανοί που γλίτωσαν, μας ξέφυγαν επωφελούμενοι του σκότους και του εδάφους που ήταν καλυμμένο από δένδρα. Επί τόπου καταμετρήθηκαν πολλοί Γερμανοί νεκροί και τραυματίες, που πιάστηκαν αιχμάλωτοι. Από την πλευρά μας είχαμε έναν τραυματία με διαμπερές τραύμα στο στήθος, τον Σταυραετό, από τη δική μου διμοιρία, από τη Σκιά Φωκίδας. Θυμάμαι το εξής περιστατικό με τον τραυματία μας. Όταν φτάσαμε στο χωριό Σκλήθρο, ζητήσαμε από τις γυναίκες που ήταν εκεί να μας δώσουν μία κουβέρτα να τυλίξουμε τον τραυματία και στάθηκε αδύνατο και όταν φέραμε ένα Γερμανό τραυματία στο πόδι, μία γυναίκα, απ' αυτές που ήταν εκεί, έσκισε το μαντήλι της και έδεσε την πληγή του Γερμανού.
Αφού περισυλλέξαμε τα διάφορα λάφυρα που είχαμε πάρει από τους Γερμανούς, τα προωθήσαμε με ζώα στην Καλοσκοπή και Μαυρολιθάρι και κάθε τμήμα έπιασε πάλι τις θέσεις του. Εγώ με τη διμοιρία μου, αφού συνέδεσα το τηλέφωνο, έμεινα προφυλακή στο Σκλήθρο. Τα μεσάνυχτα, όμως, άρχισαν να πέφτουν φωτοβολίδες τριών αστέρων στο σημείο που έγινε η μάχη. Αμέσως έκανα συναγερμό και κατέλαβα θέσεις στο προκαθορισμένο ύψωμα, περιμένοντας μήπως φανούν Γερμανοί. Καθίσαμε όλη τη νύχτα άγρυπνοι και το πρωί ανακαλύψαμε τι είχε συμβεί. Κατά την ώρα της μάχης βρήκαμε ένα Γερμανό αξιωματικό με κομμένα και τα δύο τα πόδια, σχεδόν ετοιμοθάνατο. Αφού τον πλιατσικολογήσαμε πήραμε το μαραμπέλ και το ρολόϊ του, τον λυπηθήκαμε να τον σκοτώσαμε, υποθέτοντας ότι θα πέθαινε από αιμορραγία, πίσω του, όμως, είχε πλακωμένο πιστόλι φωτοβολίδας και άρχισε τα μεσάνυχτα να ρίχνει και το πρωί τον βρήκαμε, μαζί και το πιστόλι φωτοβολίδας.
Κατά τη μάχη του Σκλήθρου διακρίθηκαν για την παλικαριά τους, όλοι οι μαχητές του 3ου λόχου, από το 5ο Ανεξάρτητο Τάγμα Παρνασσίδας, οι σκοπευτές της διμοιρίας του 36ου Συντάγματος Λαέρτης και Ιάσων (Σουσώνης Αλέκος).
***
Τάκη Λάππα

....
Σε δέκα μέρες, στις 14 του Γενάρη 1944, απόσπασμα Γερμανικό από εβδομήντα, φεύγει απ' τα Καστέλλια και την ίδια μέρα φτάνει στο χωριό Σκλήθρο. Επικεφαλής αξιωματικός, ένας κοντόχοντρος Ναζί, με κατακόκκινο πρόσωπο και κλαμένα μάτια, προδίδουν άνθρωπο που προτιμάει το οινόπνευμα απ' το νερό. Φορτωμένος άρματα, έχει θωριά στρατάρχη και καμαρώνει ακουμπώντας επιδειχτικά σ' ένα σκαλιστό ραβδί.

Σαν σκορπάνε οι Γερμανοί μέσα στα σπίτια του χωριού, αποσταμένοι και ξεπαγιασμένοι απ' το χιόνι, προστάζουν τους ντόπιους να τους κουβαλήσουν τρόφιμα και μπόλικο κρασί. Για ν' αποφύγουν οι Σκληθριώτες την αρπαγή, με τους κουβάδες φέρνουν το κρασί. Κι οι κτηνάνθρωποι του Γ' Ράϊχ βάζουν το κεφάλι τους μέσα και τους αδειάζουν. Αποσταίνουν οι Έλληνες να κουβαλάνε κρασί κι οι Ναζί δε βαριεστάνε να πίνουν. Άλλοι έρχονται στο κέφι και οι πιο πολλοί μεθάνε.
Ο αξιωματικός τους, που κι αυτός κατέβασε δυο τρεις κούτλες (χαλκωματένιο δοχείο), νοιώθει την ανάγκη να τον χτυπήσει ο αέρας, ύστερ' απ' την άναψη του κρασιού. Με συνοδεία στρατιωτών φτάνει στον αυλόγυρο της εκκλησιάς. Καυχησιάρης μαζεύει γύρω του μερικούς ντόπιους και τους μιλάει ελληνικά που τα καταφέρνει. Το απόσπασμά του το ονόμαζαν «Πράσινος διάβολος» και φέρνει το χαλασμό στους αντάρτες. Λέει και άλλα ακόμη και τελειώνει:
-Με βλέπετε μένα; Ε, 'γω είμαι κείνος που πριν δέκα μέρες σκότωσα στην Αγιά Τριάδα τον αρχιπαρτιζάνο Καλλία. Να και το μπαστούνι που του το πήρα για ανάμνηση! ...
Δεν προκάνει να αποτελειώσει το λόγο του κι απανωτές μπαταριές πέφτουν στο Σκλήθρο μέσα. Ξαφνιασμένοι και τρομαγμένοι οι Γερμανοί αρπάζουν τα όπλα τους. Τιμωροί οι αντάρτες έχουν τριγυρίσει το χωριό. Όπως καυχιότανε ο αξιωματικός για το φόνο του Καλλία, τον βρίσκει ριπή. Αιματοστάλαχτος σωριάζεται νεκρός και το ραβδί του Έλληνα ανθυπολοχαγού του φεύγει απ' τα χέρια. Οι «πράσινοι διάβολοι» γίνανε τώρα «πράσινα άλογα» και τρέχουν να γλιτώσουν. Τριάντα Γερμανοί σκοτωμένοι και δώδεκα αιχμάλωτοι.
Απ' τη βιασύνη τους άφησαν κι όλο τον οπλισμό τους. Οι Ερινύες τους τιμώρησαν σκληρά! ...
***
Ανθυπολοχαγού της Σχολής Εφέδρων Αξιωματικών του ΕΛΑΣ. Ο Λουκάς Παπαϊωάννου κατάγεται από τη Δρυμαία (Γλούνιστα) και σήμερα (03.08.2007) ευρίσκεται στη ζωή


Ματωβαμένες δάφνες της Ρούμελης. Αγώνες – θυσίες 1941-44, σελ.: 61-62

Δεν υπάρχουν σχόλια: